मनोहर पर्रिकर आपले साधे राहणीमानासाठी प्रसिद्ध होतेच. पण त्यासोबतच ते आपल्या कामासाठी आणि प्रामाणिकपणासाठीही प्रसिद्ध होते. गोव्यासारख्या छोट्या राज्यातून आपला राजकीय प्रवास सुरू करून त्यांनी स्वबळावर आणि मेहनतीने आपले नाव कमावले यात शंका नाही.

मनोहर पर्रिकर यांनी 14 मार्च 2017 पासून गोव्याचे मुख्यमंत्रीपद भूषवले. 2000 ते 2005 आणि 2012 ते 2014 या कालावधीत ते गोव्याचे मुख्यमंत्री होते आणि व्यवसाय सल्लागार समितीचे सदस्यही होते. आयआयटीतून पदवीधर झालेले ते देशातील पहिले मुख्यमंत्री आहेत.

जन्म आणि प्रारंभिक जीवन

त्यांचा जन्म १३ डिसेंबर १९५५ रोजी गोव्यातील मापुसा येथे झाला. त्यांनी मडगावमधून शालेय शिक्षण पूर्ण केले आणि लोयोला हायस्कूलमधून शालेय शिक्षण पूर्ण केले. १९७३ मध्ये ते राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाचे मुख्य शिक्षक बनले. त्यावेळी ते कॉलेज मध्ये होते . आयआयटी मुंबईतून मेटॅलर्जिकल इंजिनीअरिंगचे शिक्षण पूर्ण केल्यानंतरही त्यांनी राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघासाठी सेवा सुरू ठेवली.

२००१ साली त्यांना त्यांना IIT कडून प्रतिष्ठेचा माजी विद्यार्थी पुरस्कार मिळाला होता. 1981 मध्ये त्यांचा विवाह मेधा पर्रिकर यांच्याशी झाला होता आणि त्यांना उत्पल पर्रिकर आणि अभिजित पर्रिकर ही दोन मुले आहेत. त्याच्या दोन मुलांचा राजकारणाशी काहीही संबंध नाही. उत्पल इंजिनीअर म्हणून काम करत असून , अभिजितचा स्वत:चा व्यवसाय आहे. मनोहर पर्रिकर यांना अवधूत पर्रिकर नावाचा भाऊही आहे. गोव्याचे मुख्यमंत्री झाल्यानंतर काही काळातच त्यांच्या पत्नीचे ल्युकेमियाच्या कर्करोगाने निधन झाले.

मनोहर पर्रिकर : राजकीय कारकीर्द

मनोहर पर्रिकर शालेय काळात राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघामध्ये दाखल झाले होते. त्यांनी आपल्या अभ्यासासह राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाच्या युवा शाखेसाठीही काम केले. इंजिनीअरिंगचे शिक्षण घेण्याबरोबरच ते राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाच्या सेवेसाठी ही सेवा करत राहिले. त्यानंतर त्यांना भाजप पक्षाचे सदस्य होण्याची संधी मिळाली आणि 1994 मध्ये गोवा विधानसभेत भाजपचे सदस्य म्हणून त्यांची राजकीय कारकीर्द सुरू झाली.

जून ते नोव्हेंबर १९९९ या कालावधीत ते विरोधी पक्षनेते होते. २४ ऑक्टोबर २००० रोजी ते प्रथमच गोव्याचे मुख्यमंत्री झाले, पण त्यांचा कार्यकाळ २७ फेब्रुवारी २००२ पर्यंतच चालला. 5 जून 2002 रोजी ते गोव्याच्या मुख्यमंत्रीपदी पुन्हा निवडून आले आणि 2005 च्या विधानसभा निवडणुकीत भाजपचा पराभव झाला आणि पर्रिकरांना मुख्यमंत्रिपदाचा राजीनामा द्यावा लागला.

त्यानंतर २०१२ च्या निवडणुकीत भाजप पक्ष जिंकला आणि मनोहर पर्रिकर पुन्हा गोव्याचे मुख्यमंत्री झाले. 2014 मध्ये भाजप पक्षाने लोकसभा निवडणुका जिंकल्या आणि केंद्रात सरकार झाल्यानंतर भाजपचे संरक्षणमंत्री म्हणून भाजपचे पहिले संरक्षणमंत्री बनले. त्यामुळे पर्रिकरांना गोव्याच्या मुख्यमंत्रिपदाचा राजीनामा द्यावा लागला. त्यानंतर लक्ष्मीकांत यांची गोवा राज्याच्या मुख्यमंत्रिपदाची बदली करण्यात आली.

मनोहर पर्रिकर यांच्या आयुष्यातील रंजक किस्से

१) मुख्यमंत्री असताना मनोहर पर्रीकर अनेकदा स्कूटर घेऊन ऑफिसला जात होते. एके दिवशी वाटेत एका कारने त्यांच्या स्कूटरला टक्कर दिली. टक्कर दिल्यानंतर माफी मागायची सोडून तो मुलगा मग्रुरी करत होता. तो तरुण मुलगा पर्रिकर यांना म्हणाला, “मी कोण आहे हे तुला माहीत आहे, मी एका मोठ्या पोलीस अधिकाऱ्याचा मुलगा आहे.”

पर्रिकरांनी हात जोडला आणि त्याला सांगितलं की तू एका मोठ्या पोलीस अधिकाऱ्याचा मुलगा असशील, पण मी इथे फक्त साधा मुख्यमंत्री आहे.

२) राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाच्या कुटुंबाचा भाग असलेल्या ५१ विद्या भारतीच्या प्राथमिक शाळा बंद करताना मनोहर पर्रिकर यांच्यावर टीका झाली.

३) २०१४ मध्ये ब्राझीलमध्ये झालेल्या फिफा विश्वचषक ादरम्यानही भारतीय काँग्रेस पक्षाने ८९ लाख रुपयांची फसवणूक केल्याचा आरोप टीकाकारांनी केला होता.पण त्या नंतर तो आरोप खोटा ठरला होता .

अमेरिकेत मार्च-जून २०१८ मध्ये ते स्वादुपिंडाच्या आजारावर उपचार करत होते. अमेरिकेहून भारतात परतल्यानंतर त्यांना सप्टेंबरमध्ये पुढील उपचारासाठी दिल्लीतील एम्स येथे दाखल करण्यात आले. ऑक्टोबर 2018 मध्ये त्यांना स्वादुपिंडाचा कर्करोग झाल्याचे निदान झाले आणि वयाच्या 63 व्या वर्षी 17 मार्च 2019 रोजी गोव्यातील पणजी येथील त्यांच्या निवासस्थानी त्यांचे निधन झाले.

त्यामुळे मनोहर पर्रिकर हे भाजपने स्थापन केलेले पहिले मुख्यमंत्री होते असे म्हणणे चुकीचे ठरणार नाही. त्याचं जगणं एखाद्या सामान्य माणसासारखं होत.